W czwartek, 17 grudnia, przy historycznej nasadzie falochronu centralnego w Świnoujściu, odbyła się skromna uroczystość odsłonięcia dziewiętnastowiecznych tablic, upamiętniających budowę świnoujskich falochronów. W uroczystości wzięli udział m.in. przedstawiciele Urzędu Miasta w Świnoujściu, Klubu Przewodników „Kraina 44 Wysp” oraz Stowarzyszenia Miłośników Latarń Morskich, a odsłonięcia dokonał Andrzej Borowiec, Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie. Obydwie tablice zostały wbudowane w parapet zabytkowej nasady falochronu.

Pierwsza pamiątkowa tablica była przez cały czas widoczna w nawierzchni falochronu centralnego (dawniej wschodniego), a wydobył ją wykonawca robót, związanych z przebudową obiektu, trwającą w latach 2010 – 2012, konsorcjum firm Energopol-Szczecin S.A. i Hydrobudowa Gdańsk S.A. Tablica przedstawia monogram składający się z liter i cyfry: F. W. III oraz datę 16 czerwca 1820 roku, zapisaną kombinacją liter i cyfr rzymskich: DVI. IUNI. MDCCCXX. Korona nad literami wskazuje, iż jest to monogram królewski władcy Prus, Fryderyka Wilhelma III. Wykuta na licu tablicy data odnosi się do pierwszej wizyty króla Prus, Fryderyka Wilhelma III, w Świnoujściu. Budowę świnoujskich falochronów rozpoczęto w maju 1818 roku. W czerwcu 1820 r., w ramach podróży inspekcyjnej po Pomorzu, król Fryderyk Wilhelm III przybył do Świnoujścia drogą lądową, ze Szczecina przez Wolin, by obejrzeć ówczesne arcydzieło inżynierii morskiej, czyli będące jeszcze w budowie falochrony. W towarzystwie dość licznego orszaku król przeszedł aż do ówczesnego zakończenia falochronu centralnego, gdzie przyglądał się budowie. W tym właśnie miejscu została wmurowana pierwsza pamiątkowa tablica z królewskim monogramem, o wymiarach 129 x 93 cm. 

Budowa falochronów zakończyła się w 1829 roku. Gdy dzieło było gotowe, w głowicę falochronu centralnego wbudowana została druga kamienna tablica, upamiętniająca budowniczych falochronu, o wymiarach 250 x 100 cm, o następującej treści: „W czasie panowania Fryderyka Wilhelma III rozpoczęta została ta budowa pod kierownictwem tajnego radcy generalnego Scabellego w maju 1818 r. przy poziomie wody 7 stóp na farwaterze i zakończona w październiku 1829 przy poziomie wody 18 stóp na farwaterze”. Po długich poszukiwaniach, prowadzonych przez Urząd została ona odnaleziona. Prace związane z poszukiwaniem drugiej tablicy przeprowadziło na zlecenie Urzędu Szczecińskie Stowarzyszenie Poszukiwawcze w 2013 roku.

Pierwsza wydobyta tablica (ta przedstawiająca monogram królewski) została odrestaurowana w kwietniu 2012 roku; koszt odrestaurowania to ok. 8700 zł (ze środków budżetowych Urzędu). Wykonawcą było konsorcjum konserwatorskie Mariusz Pacoszyński Pracownia Starowiejska Konserwacji dzieł z Gdyni oraz Monuments Rescue Team Michał Jarosiński z Warszawy. Druga tablica (upamiętniająca budowniczych falochronu) została odrestaurowana w październiku 2014 roku; koszt to ok. 15 tys. zł (również ze środków budżetowych Urzędu). Wykonawcą była firma Konserwacja Dzieł Sztuki Maria Stemplewska z Kutna. W obydwu przypadkach tablice trzeba było oczyścić i dokonać zabiegów odsalających. W przypadku pierwszej tablicy także m.in. mechanicznie usunąć glony, porosty oraz inne mikroorganizmy. W przypadku drugiej – wypełnić szczeliny i pęknięcia masą żywiczną i, przede wszystkim, skleić strukturalne pęknięcie klejem epoksydowym.

W tym roku Urząd Morski zrealizował prace, związane z przebudową kamiennego parapetu (o ok. 200 m długości) falochronu centralnego i ekspozycją tablic u jego zabytkowej nasady. Wykonawcą była firma Martom Sp. z o. o. ze Słupska, za cenę ok. 300 tys. zł. W ramach prac oczyszczono mur, uzupełniono brakujące elementy kamienne, wykonano spoinowanie, wbudowano w korpus muru tablice, a także wykonano chodnik wzdłuż muru i trawnik.

 

Odsłonięcie tablicy Odsłonięcie tablicy